मुजफ्फरनगर (उत्तर प्रदेश)
भारत–भुटान सीमासँग जोडिएको असमको तामूलपुर जिल्लाकी १७ वर्षीया नाबालिग किशोरी (नाम परिवर्तन गरिएको) लाई पश्चिमी उत्तर प्रदेशको मुजफ्फरनगर जिल्लाबाट सकुशल उद्धार गरिएको छ। यो संवेदनशील मानवीय कारबाही “मिशन निर्भया अपरेशन” अन्तर्गत सफलतापूर्वक सम्पन्न भएको हो।
प्राप्त जानकारी अनुसार कक्षा ८ मा अध्ययनरत उक्त किशोरी करिब छ महिना अघि अचानक बेपत्ता भएकी थिइन्। यस सम्बन्धमा असमको तामूलपुर प्रहरी थानामा प्राथमिकी दर्ता गरिएको थियो। लामो समयसम्म खोजी गर्दा पनि कुनै सुराक नलागेपछि मानव तस्करीको गम्भीर आशंका उत्पन्न भएको थियो।
पीडित तथा अत्यन्तै गरिब परिवारको सहयोगका लागि असम सेन्टर फर रुरल डेभलपमेन्ट (ACRD Assam) ले यो विषय इन्स्पेक्टर मनोज कुमार शर्माको ध्यानाकर्षण गराउँदै सीमान्त मुख्यालय सशस्त्र सीमा बल (SSB), तेजपुरलाई पनि लिखित रूपमा जानकारी गराएको थियो।
मामलाको संवेदनशीलता मध्यनजर गर्दै इन्स्पेक्टर शर्माको नेतृत्वमा तीव्र अनुसन्धान सुरु गरियो। परिवार, छिमेकी तथा विद्यालयका सहपाठीहरूसँग सोधपुछ र प्राविधिक विश्लेषणका क्रममा एक शंकास्पद मोबाइल नम्बर पत्ता लाग्यो। सो नम्बरको लोकेसन पश्चिमी उत्तर प्रदेशको मुजफ्फरनगर जिल्ला, मन्सूरपुर थाना क्षेत्र अन्तर्गत बेगराजपुर गाउँमा देखिएको थियो।
यस अपरेशनमा मिशन मुक्ति फाउन्डेशन, नयाँ दिल्लीका निर्देशक वीरेन्द्र सिंहले विभिन्न निकायबीच समन्वय स्थापना गरी अपराधीसम्म पुग्ने मार्ग प्रशस्त गरेका थिए। राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोग (NHRC) का सदस्य प्रियंक कानूनगोको निर्देशनमा एसएसबीको इन्टेलिजेन्स इकाइ (क्षेत्रीय मुख्यालय बेजपारा), मुजफ्फरनगर प्रहरी, मिशन मुक्ति फाउन्डेशन, रेस्क्यू एन्ड रिलिफ फाउन्डेशन तथा मानव तस्करी विरोधी इकाइको संयुक्त टोली गठन गरी विशेष अभियान सञ्चालन गरिएको थियो।
अपरेशन दुई तहमा सञ्चालन गरियो—एक टोली स्थलगत रूपमा सक्रिय रहँदा अर्को टोली फोन तथा व्हाट्सएप कलमार्फत प्राविधिक समन्वयमा जुटेको थियो। संयुक्त प्रयासको परिणामस्वरूप आरोपीलाई पक्राउ गरी नाबालिग किशोरीलाई सुरक्षित रूपमा उद्धार गर्न सफल भइयो।
उद्धारपछि किशोरीलाई आवश्यक चिकित्सकीय परीक्षण तथा मनोसामाजिक परामर्शका लागि सम्बन्धित निकायलाई जिम्मा लगाइएको छ। घटनासम्बन्धी विस्तृत प्रतिवेदन छिट्टै प्रस्तुत गरिने बताइएको छ।
यो सफल अपरेशन मानव तस्करीविरुद्धको लडाइँमा अन्तर–एजेन्सी सहकार्य, संवेदनशीलता र शीघ्र कारबाहीको सशक्त उदाहरण बनेको छ।
